Volkstag

Volkstag (z niem. dosł. Zgromadzenie Ludowe^[1]) – parlament Wolnego Miasta Gdańska. Składał się początkowo (I-III kadencja) ze 120, a następnie (IV-VI kadencja) z 72 posłów wybieranych w pięcioprzymiotnikowych wyborach na okres 4 lat. Czynne prawo wyborcze przysługiwało obywatelom, którzy ukończyli 20 lat, bierne – 25 lat. Cechą szczególną Volkstagu było to, że obradował jako organ ciągły, a nie jak inne parlamenty w określonych zamykanych sesjach. Członkowie Volkstagu wybierali Senat, sprawujący władzę wykonawczą.

Historia Volkstagu[edytuj | edytuj kod]

16 maja 1920 wybory do Zgromadzenia Konstytucyjnego
14 czerwca 1920 pierwsze posiedzenie Zgromadzenia Konstytucyjnego
13 sierpnia 1920 uchwalenie konstytucji Wolnego Miasta
15 listopada 1920 oficjalne proklamowanie Wolnego Miasta Gdańska
6 grudnia 1920 Zgromadzenie Konstytucyjne ogłasza się Volkstagiem I kadencji

I kadencja 6 grudnia 1920 – 31 grudnia 1923
Polscy posłowie: Franciszek Kubacz, Wojciech Jedwabski, Bonifacy Łangowski, Władysław Panecki, Stanisław Kuhnert, Teodor Grobelski, Bronisław Budzyński

18 listopada 1923 wybory do Volkstagu II kadencji

II kadencja 1 stycznia 1924 – 31 grudnia 1927
Polscy posłowie: Franciszek Kubacz, Wojciech Jedwabski, Bonifacy Łangowski, Władysław Panecki, Zygmunt Moczyński

13 listopada 1927 wybory do Volkstagu III kadencji

III kadencja 1 stycznia 1928 – 15 listopada 1930
Polscy posłowie: Antoni Lendzion, Leon Miszewski, Zygmunt Moczyński

4 lipca 1930 Volkstag uchwala zmianę konstytucji Wolnego Miasta.
16 listopada 1930 wybory do Volkstagu IV kadencji

IV kadencja 16 listopada 1930 – 27 maja 1933
Polscy posłowie: Antoni Lendzion, Erazm Czarnecki

28 maja 1933 wybory do Volkstagu V kadencji

V kadencja 28 maja 1933 – 6 kwietnia 1935
Polscy posłowie: Zygmunt Moczyński, Erazm Czarnecki

7 kwietnia 1935 wybory do Volkstagu VI kadencji

VI kadencja 7 kwietnia 1935 – 1 września 1939
Polscy posłowie: Antoni Lendzion, Bronisław Budzyński W tym czasie zaniechano w praktyce zwoływania posiedzeń Volkstagu.

Z tym tematem związana jest kategoria: Posłowie do Volkstagu Wolnego Miasta Gdańska.

Prezydenci Volkstagu[edytuj | edytuj kod]

1920-1921 – Wilhelm Reinhard
1921-1921 – Adalbert Matthaei
1921-1923 – Adolf Treichel
1923-1924 – Julius Gehl
1924-1926 – Adolf Treichel
1926-1928 – Alfred Semrau
1928-1930 – Friedrich Spill
1930-1931 – Julius Gehl
1931-1933 – Wilhelm von Wnuck
1933-1933 – Franz Potrykus
1933-1935 – Wilhelm von Wnuck
1935-1939 – Edmund Beyl

Siedziba Volkstagu[edytuj | edytuj kod]

Siedzibą Volkstagu został gmach przy Neugarten 23^[2] (dzisiaj ul. Nowe Ogrody), który został zbudowany w XIX wieku dla potrzeb władz prowincji Prusy Zachodnie (Provinzialverwaltung – Landeshaus). Po II wojnie światowej znacznie uszkodzony budynek został rozebrany^[3]. Obecnie znajduje się tam parking oraz jedna jezdnia poszerzonej ulicy 3 Maja.