Wilczyńskie Lasy

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Wilczyńskie Lasy – las położony na terenie Gminy Wisznia Mała, a także częściowo na terenie gminy Oborniki Śląskie, w pobliżu miejscowości Wilczyn. Las pokrywa między innymi Lesiste Wzgórza, będące częścią Wzgórz Trzebnickich. Są to jedyne wzgórza należące do wymienionego pasma niemal w całości pokryte lasem. Sam kompleks leśny jest jednym z największych okolicach Obornik Śląskich i największy w Gminie Wisznia Mała. Część kompleksu leśnego objęta jest obszarem chronionego krajobrazu Wzgórza Trzebnickie. Duży obszar lasu to bory z udziałem świerka i sosny.

Położenie[edytuj | edytuj kod]

Pod względem podziału administracyjnego las ten położony jest w Gminie Wisznia Mała oraz w Gminie Oborniki Śląskie, powiecie trzebnickim, województwie dolnośląskim (zobacz: podział administracyjny województwa dolnośląskiego)[1][2][3][4]. Punkt główny pasma leży w obrębie ewidencyjnym wsi Mienice w Gminie Wisznia Mała, która znajduje się na wschód od niego[2][5][6]. Południowe, skrajne fragmenty lasu leżą już w obrębie wsi Ozorowice, położonej w tej samej gminie[2][7][8]. Ponadto część lasu w Gminie Oborniki Śląskie objęta jest obrębem ewidencyjnym miejscowości Wilczyn[2][9][10], Golędzinów[2][11][12] i Pęgów[2][13][14], oraz w północno-zachodnich fragmentach znajduje się także w graniach miasta Oborniki Śląskie[2][15][16]. Pod względem administracji leśnej, Wilczyńskie Lasy podlegają Nadleśnictwu Oborniki Śląskie (adres leśny: 13-19)[17], leśnictwo Pęgów[18].

Lasy te stanowią pokrycie dla Lesistych Wzgórz, stanowiących część Wzgórz Trzebnickich, będących mezoregionem o identyfikatorze 318.44 (według regionalizacji fizycznogeograficznej opracowanej przez Jerzego Kondrackiego)[1][19][20][21], należących do Wału Trzebnickiego (makroregion o indeksie 318.4)[20][22]. W ramach tych Wzgórz Trzebnickich wyróżnia się także mikroregion obejmujący Lesiste Wzgórza – Grzbiet Trzebnicki (indeks 318.444)[20][23], który obejmuje także położony po stronie wschodniej Południowy Grzbiet[1][24]. W pozostałej części las położony jest w obszarze Niziny Śląskiej (makroregion o indeksie 318.5)[25][26], a w jej ramach na Równinie Oleśnickiej (mezoregion o identyfikatorze 318.56)[19][27][28], w jej części nazywanej Równiną Oleśnicko-Bierutowską (mikroregion o identyfikatorze 318.561)[27][29]. Ponadto południowy skraj lasu leży już w Pradolinie Wrocławskiej (mezoregion o identyfikatorze 318.52)[19][30][31]. Oba wyżej wymienione makroregiony leżą na Nizinie Środkowoeuropejskiej (prowincja o indeksie 31)[32], a w jej obrębie na Nizinach Środkowopolskich (podprowincja o indeksie 318)[33]. Pod względem regionalizacji przyrodniczo-leśnej las położony jest w mezoregionie Wzgórz Trzebnicko-Ostrzeszowskich[34].

Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]

Opisane wyżej położenie lasu w ramach wzgórz i równiny determinuje typy krajobrazu naturalnego dominującego w tym obszarze. Są to w części północnej i wschodniej krajobrazy nizin, peryglacjalne, wzgórzowe, a w części zachodniej i południowej krajobrazy nizin, częściowo peryglacjalne a częściowo fluwioglacjalne, równinne i faliste[35]. Pośród położonych w lesie wzgórz i wzniesień z nazwanymi wierzchołkami można wymienić takie jak Płaski Szczyt[1][2][36] (213,0 m n.p.m.[37]), Bukowe Wzgórze[1][2][38] (202,0 m n.p.m.[37]), Lisia Góra[1][2][39] (206,0 m n.p.m.[37]), Danieli Garb (199,0 m n.p.m.[37]), oraz inne obiekty takie jak przykładowo jar – Głęboki Lej[1][2][40]. W północno-zachodniej części lasu położone jest uroczysko o nazwie Kurhan[2][41]. Las stanowiąc pokrycie Lesistych Wzgórz sprawia, iż są to jedyne wzgórza należące do pasma Wzgórz Trzebnickich (Kocich Gór) niemal w całości pokryte lasem[42]. Sam kompleks leśny jest jednym z największych w okolicach Obornik Śląskich jak i samej gminy Wisznia Mała[43][44].

Duży obszar lasu to bory[43]. W składzie gatunkowym drzewostanu lasu istotnym składnikiem jest świerk[45][43] oraz sosna z enklawami innych drzewostanów, głównie dębowych, klonowych i bukowych. Stwierdza także w okolicach Wilczyna występowanie niewielkich płatów kwaśnej dąbrowy (Quercion robori-petraeae) o stosunkowo ubogim runie leśnym[43].

W północno-zachodniej części lasu przepływają dwa nazwane cieki wodne. Jednym z nich jest struga o nazwie Młynówka[2][46], nazywana także Lubniówką (prawostronny dopływ rzeki Odry, ujście w miejscowości Uraz)[42][47][48][49], a drugim to jej dopływ – Obornicki Potok[2][50]. Natomiast przy południowej i południowo-wschodniej krawędzi kompleksu leśnego przepływa potok o nazwie Mienia, dopływ Ławy[2][51][52]. Pomiędzy tymi ciekami przebiega tędy dział wody II rzędu[53].

Z głównych dróg publicznych przecinających las można wymienić w północnej części drogę wojewódzką numer 340 z Obornik Śląskich do Trzebnicy (ulica Obornicka w Wilczynie i ulica Trzebnicka w Obornikach Śląskich)[4][54][55][56], drogę numer 1364D biegnącą z Golędziowa do Wilczyna (ulica Stawowa w Wilczynie)[4][54][57] oraz drogę numer 1365D biegnącą z Wilczyna do Mienic (ulica Orzechowa w Wilczynie)[4][54][58].

Przez las przebiegają szlaki turystyczne w tym piesze i szlaki rowerowe[1][37][59][60][61][62] oraz szlaki konne[1][62]. Urządzono i wykonano także różne obiekty związane z turystyką między innymi takie jak miejsce postoju pojazdów (oddział 412 d, Leśnictwo Pęgów) przy drodze numer 1364D[63].

Pośród innych obiektów geograficznych lub antropomorficznych zlokalizowanych w Wilczyńskich Lasach można wymienić między innymi stawy, położone pomiędzy Wilczynem a Golędziowem w pobliżu drogi nr 1364D (ulica Stawowa w Wilczynie), z ośrodkiem wypoczynkowym, które wykorzystywane są zarówno do wypoczynku i rekreacji, w tym jako kąpielisko, jak i do hodowli ryb oraz wędkarstwa[42][64][65]. Przez sam las przebiega kilkukilometrowy rów przeciwczołgowy. Został on zbudowany przez Niemców w czasie II wojny światowej. Przeznaczony był do utrudnienia przejazdu sprzętem wojskowym, głównie czołgom, wojskom radzieckim w trakcie prowadzonych działań wojennych[42][62]. W różnych publikacjach wyróżnia się rozpoczynającą się w Wilczynie i przebiegającą przez las w kierunku Ozorowic aleję, w początkowym biegu aleję Klonową[37][64][66], a w dalszym aleję Kasztanową[37][64]. Przy drodze wojewódzkiej nr 340 w Wilczynie istniał niegdyś urządzony na bazie dawnego żwirowiska tor motocrossowy należący do Obornickiego Klubu Motorowego nazywany "Wilczy Jar"[67][68]. W północnej części lasu między Wilczynem a Obornikami Śląskimi oraz Golędziowem, w części określanej jako uroczysko Kurhan[2][41], w różnych lokalizacjach, znajdują się kurhany z epoki brązu[69][70][71].

Ochrona[edytuj | edytuj kod]

Część kompleksu Wilczyńskich Lasów znajduje się obszarze chronionym – obszar chronionego krajobrazu Wzgórza Trzebnickie – na podstawie uchwały nr V/XXVIII/164/09 Rady Gminy Wisznia Mała z dnia 24 czerwca 2009 r. w sprawie ustanowienia obszaru chronionego krajobrazu Wzgórza Trzebnickie, ogłoszonej w Dzienniku Urzędowym Województwa Dolnośląskiego Nr 118, poz. 2473 z dnia 16 lipca 2009 r. – Nr rej. CRFOP: PL.ZIPOP.1393.OCHK.293. Objęcie tego obszaru ochroną uzasadniano między innymi wyjątkowym, bardzo zróżnicowanym krajobrazem oraz zmiennością i bogactwem ekosystemów. Podkreśla się występowanie dużych, niezabudowanych przestrzeni umożliwiających pełnienie funkcji korytarzy ekologicznych[72].

W pobliżu stawów znajduje się pomnik przyrody, którym jest dąb szypułkowy – Quercus robur[43][72][73] – Nr rej. CRFOP: PL.ZIPOP.1393.PP.0220013.2220005, Nr GID: 35117. Ustanowienie tego drzewa pomnikiem przyrody miało miejsce 25.06.2015 r. na podstawie uchwały nr X/73/15 Rady Miejskiej w Obornikach Śląskich z dnia 28 maja 2015 r. w sprawie uznania za pomnik przyrody drzewa z gat. dąb szypułkowy (Quercus robur), Dziennik Urzędowy Województwa Dolnośląskiego z 2015 r. poz. 2569. Określono na niego następujące parametry: wysokość – 19 m, pierśnica – 188 cm, obwód – 591 cm, wiek – 155 lat[72]. W jego sąsiedztwie znajdują się dwa inne dęby proponowane do objęcia ochroną[43][73]. Ponadto w lesie na wschód od Wilczyna rosną inne dwa drzewa pomnikowe z gatunku buk zwyczajny (Fagus sylvatica)[73][74]. Wymienia się w różnych opracowaniach także inne drzewa o wymiarach pomnikowych proponowanych do objęcia ochroną jak na przykład grupa 3 drzew z gatunku dąb szypułkowy (Quercus robur) w wieku wynoszącym około 180 lat, o obwodach 40 cm i wysokościach 33 m, czy grupa 2 drzew tego samego gatunku w wieku wynoszącym około 210 lat, o obwodach 110 cm i wysokościach 32 m[74].

Nazwa[edytuj | edytuj kod]

Nazwa własna – Wilczyńskie Lasy[75][76] – jest nazwą niestandaryzowaną, gdyż została ustalona i ujęta w państwowym rejestrze nazw geograficznych na podstawie wywiadu terenowego. Odnosi się do pokrycia terenu określonego jako część lasu. W rejestrze tym przypisano jej identyfikator: PRNG – 235577, identyfikator IIP – PL.PZGiK.320.NGRP.235577. Podaje on następujące współrzędne geograficzne punktu głównego przełęczy: szerokość geograficzna – 51°15'52" N, długość geograficzna – 16°57'55" E. W rejestrze tym obowiązuje od 17.07.2013 r.[76].

Na niektórych dawnych, niemieckich mapach można odnaleźć historyczną, niemiecką nazwę tego lasu, gdzie podawana jest jako Mühnitzer-Forst, pochodzącą od ówczesnej nazwy miejscowości Mienice, która brzmiała Mühnitz. Natomiast zachodni fragment lasu w rejonie Golędzinowa i Pęgowa oznaczony jest jako Schultzbezirk Heidemixel (Heidemixel to ówczesna nazwa Wilczyna), a południowy kraniec w rejonie Ozorowic jako Bruchmiesen, przy potoku Mienia (Mühnitz-Bach)[77].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b c d e f g h i Zwoliński 2018 ↓, mapa.
  2. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p GUGiK 2023 ↓, PRG, PRNG.
  3. ↑ PRNG 2023 ↓, PRNG: 235622.
  4. ↑ a b c d UMWD 2023 ↓, BDOT10k.
  5. ↑ GUS 2023 ↓, SIMC: 0883040.
  6. ↑ dane.gov.pl 2019 ↓, wiersz 49588.
  7. ↑ GUS 2023 ↓, SIMC: 0883057.
  8. ↑ dane.gov.pl 2019 ↓, wiersz 59471.
  9. ↑ GUS 2023 ↓, SIMC: 0878843.
  10. ↑ dane.gov.pl 2019 ↓, wiersz 91800.
  11. ↑ GUS 2023 ↓, SIMC: 0878560.
  12. ↑ dane.gov.pl 2019 ↓, wiersz 20969.
  13. ↑ GUS 2023 ↓, SIMC: 0878748.
  14. ↑ dane.gov.pl 2019 ↓, wiersz 61167..
  15. ↑ GUS 2023 ↓, SIMC: 0987182.
  16. ↑ dane.gov.pl 2019 ↓, wiersz 56570.
  17. ↑ Lasy Państwowe 2023a ↓, BDL mapa: Nadleśnictwa.
  18. ↑ Lasy Państwowe 2023a ↓, BDL mapa: Leśnictwa.
  19. ↑ a b c GDOŚ 2023 ↓, mapy: mezoregiony.
  20. ↑ a b c Kondracki i b.d. ↓, s. 278-280.
  21. ↑ PRNG 2023 ↓, PRNG: 141026.
  22. ↑ PRNG 2023 ↓, PRNG: 141025.
  23. ↑ PRNG 2023 ↓, PRNG: 141023.
  24. ↑ Gmina Oborniki Śląskie 2023a ↓, Borkowice.
  25. ↑ Kondracki i b.d. ↓, s. 282-283.
  26. ↑ PRNG 2023 ↓, PRNG: 136888.
  27. ↑ a b Kondracki i b.d. ↓, s. 288.
  28. ↑ PRNG 2023 ↓, PRNG: 92407.
  29. ↑ PRNG 2023 ↓, PRNG: 92408.
  30. ↑ Kondracki i b.d. ↓, s. 284-285.
  31. ↑ PRNG 2023 ↓, PRNG: 151548.
  32. ↑ Kondracki i b.d. ↓, s. 41-42.
  33. ↑ Kondracki i b.d. ↓, s. 12-13, 34-35.
  34. ↑ Lasy Państwowe 2023a ↓, Reg. przyrodniczo-leśna.
  35. ↑ Lasy Państwowe 2023a ↓, BDL mapa: Typy krajobrazów naturalnych.
  36. ↑ PRNG 2023 ↓, PRNG: 235575.
  37. ↑ a b c d e f g Mapa Turystyczna 2023 ↓, Wzgórza Trzebnickie.
  38. ↑ PRNG 2023 ↓, PRNG: 235574.
  39. ↑ PRNG 2023 ↓, PRNG: 235576.
  40. ↑ PRNG 2023 ↓, PRNG: 235620.
  41. ↑ a b PRNG 2023 ↓, PRNG: 235579 (Kurhan).
  42. ↑ a b c d Gmina Oborniki Śląskie 2023b ↓, Wilczyn.
  43. ↑ a b c d e f Przyroda Dolnego Śląska 2017 ↓, Oborniki Śląskie.
  44. ↑ Rosiński i in. 2015 ↓, s. 197.
  45. ↑ Żmuda i in. 2000 ↓, s. 3.
  46. ↑ PRNG 2023 ↓, PRNG: 70323.
  47. ↑ ESHP 2023a ↓, 174648 (Lubniówka).
  48. ↑ Krauze-Tomczyk, Ostrowski 2006 ↓, s. 143.
  49. ↑ Rosiński i in. 2015 ↓, s. 25-26, 169, 216.
  50. ↑ ESHP 2023c ↓, 224405 (Obornicki Potok).
  51. ↑ ESHP 2023b ↓, 196500 (Mienia).
  52. ↑ Krauze-Tomczyk, Ostrowski 2006 ↓, s. 163.
  53. ↑ Lasy Państwowe 2023a ↓, BDL mapa: Działy wodne.
  54. ↑ a b c GUGiK 2023 ↓, Adresy i ulice.
  55. ↑ GUS 2023 ↓, ULIC: 14593-0878843.
  56. ↑ GUS 2023 ↓, ULIC: 23073-0987182.
  57. ↑ GUS 2023 ↓, ULIC: 21101-0878843.
  58. ↑ GUS 2023 ↓, ULIC: 15202-0878843.
  59. ↑ Czermak i b.d. ↓, Szlak żółty.
  60. ↑ Kobielska i in. 2009 ↓, s. 111, 146.
  61. ↑ Rosiński i in. 2015 ↓, s. 251-252.
  62. ↑ a b c Gmina Oborniki Śląskie 2023d ↓, mapa rowerowa.
  63. ↑ Lasy Państwowe 2023b ↓, Czas w las.
  64. ↑ a b c Żmuda i in. 2000 ↓, s. 32-33.
  65. ↑ Gmina Oborniki Śląskie 2023c ↓, 26. Staw w Wilczynie.
  66. ↑ GUS 2023 ↓, ULIC: 46258-0878843.
  67. ↑ ANB 2001 ↓, ar/c4-5384435.
  68. ↑ nowagazeta.pl 2016 ↓, 894483.
  69. ↑ Gmina Oborniki Śląskie 2023d ↓, mapa rowerowa, opis.
  70. ↑ NID geoportal 2023 ↓, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_02_AR.2960845; PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_02_AR.2966512; PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_02_AR.2966541.
  71. ↑ NID zabytek.pl 2023 ↓, PL.1.9.ZIPOZ.NID_A_02_AR.30901, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_02_AR.2960845; PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_02_AR.2966512; PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_02_AR.2966541.
  72. ↑ a b c GDOŚ 2023 ↓, mapy.
  73. ↑ a b c UMWD 2023 ↓, Ochrona przyrody.
  74. ↑ a b Rosiński i in. 2015 ↓, s. 120.
  75. ↑ GUGiK 2023 ↓, Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych.
  76. ↑ a b PRNG 2023 ↓, PRNG: 235577 (Wilczyńskie Lasy).
  77. ↑ UMWD 2023 ↓, Mapy historyczne: Messtischblatt 1905-1944.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Wilczyńskie_Lasy&oldid=72777732”