Zofia Grzesik

Zofia Grzesik

Zosia

Data i miejsce urodzenia	25 grudnia 1916 Łódź
Data i miejsce śmierci	9 czerwca 2007 Łódź
Stopień instruktorski	harcmistrz
Data przyrzeczenia harcerskiego	1928
Organizacja harcerska	Związek Harcerstwa Polskiego, Szare Szeregi
członek Komisji Historycznej Chorągwi Łódzkiej ZHP
Okres sprawowania	od 1960
członek Komendy Chorągwi Łódzkiej Harcerek
Okres sprawowania	od 26 września 1946 do 1 września 1949
komendantka Hufca Łódź-Południe
Okres sprawowania	od maj 1945 do 25 września 1946
drużynowa II ŁDH im. Narcyzy Żmichowskiej
Okres sprawowania	od 1935 do 1940
Poprzednik	dh. Amelia Balicka-Patorowa
Następca	–
Odznaczenia

Zofia Grzesik, ps. Zosia (ur. 25 grudnia 1916 w Łodzi, zm. 9 czerwca 2007 tamże) – harcerka, nauczycielka, sanitariuszka i działaczka Szarych Szeregów, wychowawczyni młodzieży i propagatorka kultury, podporucznik Wojska Polskiego.

Życiorys

Urodziła się 25 grudnia 1916 roku w Łodzi. Z harcerstwem związana od 1924 roku początkowo jako Zuch, a od 1927 roku jako harcerka. W 1935 roku została drużynową II ŁDH im. Narcyzy Żmichowskiej. W następnym roku ukończyła Seminarium Nauczycielskie im. Anieli Szycówny w Łodzi.

Po ataku niemieckiej III Rzeszy na Polskę, razem z całą drużyną, uczestniczyła w Pogotowiu Harcerek początkowo brała udział w organizacji punktu kantyny dla jednostek dyżurujących w Łodzi. W nocy z 4 na 5 września opuściła placówkę w związku z jej likwidacją. Następnie od 10 października, jako wolontariuszka, pracowała w Szpitalu Polskich Jeńców Wojennych przy ul. Leczniczej 6 w Łodzi, aż do jego likwidacji w styczniu 1940 roku. Wtedy też II ŁDH im. Narcyzy Żmichowskiej przestała istnieć.

Wiosną 1940 przystąpiła do działalności konspiracyjnej jako kurierka. Przenosiła korespondencję, części do krótkofalówek i podziemną prasę pomiędzy Łodzią, a Warszawą, Piotrkowem, Sieradzem, Pabianicami i Kaliszem. 15 kwietnia 1941 roku została aresztowana przez Niemców podczas przekraczania granicy z Generalnym Gubernatorstwem w okolicach Piotrkowa . Została skazana na miesiąc więzienia. Karę odbywała w Kaliszu. Po zakończeniu wyroku została wywieziona na roboty przymusowe do Havekostu w Niemczech . Nadal utrzymywała kontakt z Państwem Podziemnym, rozprowadzając wśród Polaków książki i pomagała w przekazywaniu korespondencji pomiędzy nimi, a ich rodzinami pozostałymi na terenach okupowanej Polski. Ponownie aresztowano ją 13 maja 1944 roku i osadzono w więzieniu we Wrocławiu, skąd 26 maja przetransportowano ją do Obozu Koncentracyjnego Ravensbrück. 26 czerwca przeniesiono ją do Obozu Buchenwald, gdzie przebywała aż do wyzwolenia, które nastąpiło w kwietniu 1945 roku. 8 maja wróciła do Łodzi po trwającej dziesięć dni pieszej podróży.

Po powrocie rozpoczęła pracę przy odbudowywaniu struktur ZHP. Została komendantką Hufca Łódź-Południe . Od 26 września 1946 roku pełniła obowiązki kierownika Wydziału Propagandy Komendy Chorągwi Łódzkiej Harcerek. 8 października 1946 roku została mianowana podharcmistrzynią, a 15 czerwca 1948 roku harcmistrzynią. 28 września 1948 roku została zastępcą kierownika organizacyjnego Komendy Chorągwi, następnie pełniła funkcję kierownika Akcji Letniej i kierownika Wydziału Organizacyjnego Komendy Chorągwi, którym była do 1 września 1949 roku. W związku ze zmianami ideologicznymi odeszła z harcerstwa, do którego powróciła w 1960 roku jako członek komisji historycznej Komendy Chorągwi Łódzkiej .

Po odejściu z ZHP na przełomie lat 1949/50 rozpoczęła pracę w Zakładach Przemysłu Bawełnianego nr 8 im. Sz. Harnama w Dziale Organizacji Pracy i Płacy. W czasie wolnym udzielała się w Przyzakładowym Domu Kultury, poświęcając się wychowywaniu młodzieży i krzewieniu kultury. Od 1952 roku związana była też z Zespołem Tańca Ludowego „Harnam”, uczestniczyła w jego prowadzeniu, pomagając w sprawach organizacyjnych i technicznych. Zajmowała się również zespołowym archiwum.

18 marca 1976 roku została członkiem zwyczajnym Związku Bojowników o Wolność i Demokrację, w 1992 roku także członkiem Stowarzyszenia Polaków Poszkodowanych przez III Rzeszę, a w 1993 Stowarzyszenia Szarych Szeregów . Za działalność podczas II wojny światowej została wyróżniona licznymi odznaczeniami, a 1 czerwca 2001 roku została mianowana na stopień podporucznika Wojska Polskiego . Za społeczną pracę w Zespole Tańca Ludowego „Harnam” uhonorowana została m.in.: Odznaką m. Łodzi i Złotym Krzyżem Zasługi.

Zmarła 9 czerwca 2007 roku w Łodzi.

Odznaczenia

• Medal Wojska po raz 1, 2, 3 i 4 (1948),
• Honorowa Odznaka m. Łodzi (1962),
• Złoty Krzyż Zasługi (1967),
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1973),
• Odznaka Grunwaldzka (1975),
• Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury” (1978),
• Krzyż Armii Krajowej (1979),
• Medal „Za udział w wojnie obronnej 1939” (1982),
• Krzyż Oświęcimski (1986),
• Krzyż „Za Zasługi dla ZHP” z Rozetą - Mieczami (1987),
• Odznaka „Weteran Walk o Wolność i Niepodległość Ojczyzny” (2001).

Bibliografia

• Paweł Pietrzyk, Sebastian Formański: Fabryka Tańca: Historia Zespołu Tańca Ludowego HARNAM. Łódź: 2012. ISBN 978-83-7729-180-1.Sprawdź autora:2.
• GRZESIK Zofia, [w:] Archiwum Wojennej Służby Polek, Fundacja Generał Elżbiety Zawackiej, Akta osobowe (teczka 3910/WSK), Kujawsko-Pomorska Biblioteka Cyfrowa [dostęp 2019-03-03] .???