5 Pułk Strzelców Granicznych
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie | |
| Rozformowanie | |
| Tradycje | |
| Rodowód | |
| Organizacja | |
| Dyslokacja | |
| Formacja | |
| Podległość | |
5 Pułk Strzelców Granicznych – jednostka organizacyjna Strzelców Granicznych w II Rzeczypospolitej.
Formowanie i zmiany organizacyjne[edytuj | edytuj kod]
Formowanie 5 pułku Strzelców Granicznych rozpoczęto w pierwszych dniach marca 1920 w Lesznie. Dowódcą grupy organizacyjnej był rotmistrz Tyczyński. W skład grupy wchodzili oficerowie Poznańskiego pułku garnizonowego: ppor. Leon Dopierała, ppor. Franciszek Rogoziński, ppor. Wrzyszczyński. Z zapasowego szwadronu taborów zostali przydzieleni: ppor. Erzepke, a z dowództwa Straży Granicznej: mjr Żółkiewski, rtm. Goebel, mjr Goetzendorf-Grabowski, por. Leon Prawdzic-Wajman, ppor. Badt, por. Wiczyński, por. Jerzy Scheibler, ppor. Ulatowski i inni oficerowie[1]. Kadrę podoficerską stanowili przede wszystkim byli podoficerowie armii niemieckiej, w małej części armii gen. Hallera i rosyjskiej. Szeregowcy rekrutowali się w większości z rezerwistów armii niemieckiej, częściowo z ochotników nie służących w ogóle w wojsku[2].
19 czerwca 1920 dowództwo pułku zwróciło się z prośbą o przeniesienie sztabu pułku z Wronek do Międzychodu[3]. W lipcu pułk stacjonował w Międzychodzie[4].
Służba graniczna[edytuj | edytuj kod]
27 marca 1920 granicę zachodnią OGen. „Poznań” od okolic Zbąszynia do granicy OGen. „Kielce” ochraniał jeszcze 155 pułk piechoty, przy czym na odcinku od okolic Krotoszyna do OGen. Kielce za ochronę granicy odpowiadał dowódca 7 Brygady Piechoty rez. Dowództwo pułku stacjonowało wtedy w Lesznie[5].
20 maja 1920 dowódca 3 szwadronu otrzymał rozkaz objąć odcinek od Jabłonowa do małej Wysocki (Klein Wisseck)[6].
Żołnierze pułku[edytuj | edytuj kod]
- Dowódcy pułku
- ppłk Apoloniusz Wysocki (od 25 II 1920[7])
- ppłk Jeziorański (był 30 VI 1920 - 9 X 1920)[8]
- ppłk Michał Pomian-Cieński (– 1921)
Obsada personalna pułku w kwietniu 1920[2][9]:
- dowódca pułku – płk Apoloniusz Wysocki
- zastępca dowódcy pułku – ppłk Jeziorański
- adiutant – por. Prawdzic-Wajman (ppor. Tadeusz Wróblewski[9])
- oficer płatnik – ppor. Ulatowski
- dowódca I dywizjonu – mjr Goetzendorf-Grabowski
- dowódca II dywizjonu – mjr Żółkiewski
- dowódca III dywizjonu – mjr Rudolf Wirski
Wykaz dowódców szwadronów w lipcu 1920[a][4]:
- dowódca szwadronu szkolnego – rtm. Władysław Kozubski (od 18 maja)
- dowódca 1 szwadronu – por. Stanisław Romiszewski (od 10 maja)
- dowódca 2 szwadronu – por. Franciszek Rogoziński (od 18 lutego)
- dowódca 3 szwadronu – ppor. Marian Wrzyszczyński (od 21 lutego)
- dowódca 4 szwadronu – por. Marian Mucke (od 19 czerwca)
- dowódca 5 szwadronu – ppor. Jan Benth (od 15 maja)
- dowódca 6 szwadronu – ppor. Leon Dopierała (od 16 marca)
- dowódca 7 szwadronu – ppor. Władysław Potrykowski (od 18 maja)
- dowódca 8 szwadronu – por. Roman Gochel (od 24 czerwca)
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ W nawiasach podano datę przyjęcia dowództwa nad ostatnim szwadronem.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Polak 1999 ↓, s. 271-272.
- ↑ a b Polak 1999 ↓, s. 272.
- ↑ Dyslokacja StG ↓, s. 45.
- ↑ a b Wykazy imienne oficerów pstg ↓, s. 190.
- ↑ Dyslokacja StG ↓, s. 3.
- ↑ Organizacja 5 pStG ↓, s. 2.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 6 marca 1920, s. 154.
- ↑ „Dziennik Personalny” (R.1, Nr 45), MSWojsk, 24 listopada 1920, s. 1265.
- ↑ a b Wykazy imienne 3 pstg ↓, s. 185.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2018-03-22].
- Henryk Dominiczak: Granica polsko–niemiecka 1919–1939. Z dziejów formacji granicznych. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1975.
- Henryk Dominiczak: Granice państwa i ich ochrona na przestrzeni dziejów 966–1996. Warszawa: Wydawnictwo „Bellona”, 1997. ISBN 83-11-08618-4.
- Bogusław Polak: Polskie formacje graniczne. Dokumenty organizacyjne. Wybór źródeł. T. 1. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Koszalińskiej, 1999. ISBN 83874246.
- Karolina Piekarz. Polskie formacje graniczne 1918 – 1924. „Mówią Wieki”. 2s, 2017. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Mówią Wieki”. ISSN 1897-8088.
- Korespondencja dotycząca straw organizacyjnych 6 pułku Strzelców Granicznych lipiec–sierpień 1920 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.
- Dyslokacja oddziałów Strzelców Granicznych 1920–1921 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.