Elektrownia podgórska
50°02′50″N 19°57′05″E/50,047222 19,951389 nr rej. A-713 20.X.1987
| |
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Adres | |
| Typ budynku |
budynek przemysłowy |
| Rozpoczęcie budowy |
1899 |
| Ukończenie budowy |
1900 |
Położenie na mapie Krakowa  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |
| 50°02′50″N 19°57′05″E/50,047222 19,951389
| |
,_4_Nadwislanska_street,_Podgorze,_Krakow,_Poland.JPG)
Elektrownia podgórska – wybudowana w latach 1899-1900 jako elektrownia komunalna miasta Podgórze, znajdująca się przy ul. Nadwiślańskiej 4.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Kompleks elektrowni komunalnej składał się z hal: generatorni, akumulatorni i kotłowni oraz dwukondygnacyjnego budynku mieszkalnego. Kotłownię łączył specjalny kanał kominowy ze stojącym na zewnątrz na osobnej podstawie kominem. Maszyny i urządzenia elektrowni zakupiono w firmie Františka Křižika z Pragi. Zostały zainstalowane trzy maszyny parowe, trzy prądnice prądu stałego oraz bateria akumulatorów. Moc przyłączeniowa wynosiła 0,64 MW[1].
Po wybudowaniu elektrowni w Podgórzu już w marcu 1900 r. uruchomiono elektryczne oświetlenie uliczne[1]. Elektrownia dostarczała prąd dla podgórskich zakładów przemysłowych, urzędów, szpitali, miejskiej hali targowej i chłodni oraz gospodarstw domowych.
Po połączeniu Podgórza z Krakowem w 1915 r. nastąpiło scalenie elektrowni podgórskiej z krakowską i w konsekwencji zamknięcie elektrowni podgórskiej. Po kasacji urządzeń elektrycznych budynki adaptowano w 1926 r. na Miejski Dom Noclegowo-Kąpielowy dla bezdomnych[1]. Budynki pełniły później funkcje przychodni z poradnią przeciwgruźliczą i skórno-wenerologiczną. W czasie II wojny światowej Niemcy wykorzystywali dawne pomieszczenia łaźni z komorą dezynfekcyjną do przygotowywania transportów więźniów do obozów[2].
Budynki elektrowni zostały zaadaptowane na muzeum Tadeusza Kantora. W 2006 r. został ogłoszony konkurs na muzeum Tadeusza Kantora a we wrześniu 2006 r. wybrano zwycięski projekt[3][4]. Zarząd Województwa Małopolskiego podjął 6 listopada 2009 r. Uchwałę Nr 1256/09 w sprawie wyboru do dofinansowania projektu pn. „Budowa Muzeum Tadeusza Kantora oraz siedziby Ośrodka Dokumentacji Sztuki Tadeusza Kantora – CRICOTEKA”[5][6]. Uroczyste otwarcie kompleksu muzealnego, do którego zostały wkomponowane dawne budynki elektrowni, odbyło się 12 września 2014 r. Kompleks muzealny jest jednym z charakterystycznych budowli górujących nad Bulwarem Podolskim.
Elektrownia podgórska jest jednym z obiektów na trasie Krakowskiego Szlaku Techniki.
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Krakowski Szlak Techniki – Elektrownia podgórska. krakow.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-02-01)].
- ↑ Kraków – Elektrownia podgórska
- ↑ Podsumowanie konkursu na muzeum Tadeusza Kantora
- ↑ Zwycięski projekt firmy IQ2 Konsorcjum Wizja
- ↑ Uchwała Nr 1256/09 Zarządu Województwa Małopolskiego z dnia 6 listopada 2009 roku w sprawie wyboru do dofinansowania projektu pn. „Budowa Muzeum Tadeusza Kantora oraz siedziby Ośrodka Dokumentacji Sztuki Tadeusza Kantora - CRICOTEKA” [online], bip.malopolska.pl, 6 listopada 2009 [dostęp 2010-03-20].
- ↑ Grzegorz Gacki, UE dofinansuje budowę Muzeum Tadeusza Kantora [online], polska.pl, 10 grudnia 2009 [dostęp 2010-03-20] [zarchiwizowane z adresu 2009-12-16].
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Krakowski Szlak Techniki. krakow.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-02-01)].
- Muzeum Kantora nad Wisłą – prasa polska. cricotekawbudowie.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-07)].
