Podział administracyjny Poznania

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Podział administracyjny Poznania[1] – podział miasta Poznania na jednostki administracyjne podległe władzom miasta. Od 1 stycznia roku 2011 są to 42 jednostki pomocnicze, zwane osiedlami.

Obecny podział administracyjny[edytuj | edytuj kod]

Miasto Poznań oficjalnie podzielone jest wyłącznie na osiedla.

Funkcjonowanie osiedli[edytuj | edytuj kod]

Sesja Rady Osiedla Piątkowo, 2011

Mieszkańcy każdej jednostki pomocniczej wybierają radę osiedla, która jest organem uchwałodawczym. Składa się ona z 15 lub 21 członków, w przypadku gdy osiedle zamieszkuje więcej niż 20 tys. mieszkańców[2]. Organem wykonawczym jednostek jest zarząd osiedla, którego strukturę ustala każdorazowo rada osiedla. Na czele zarządu stoi przewodniczący zarządu osiedla[3].

Urząd Miasta Poznania powołał specjalnie Wydział Wspierania Jednostek Pomocniczych Miasta, który sprawuje nadzór nad ich działalnością oraz współdziała z osiedlami[4].

Obsługę administracyjną, finansowo-księgową i prawną organów osiedli zapewnia Prezydent Poznania[5].

Zadania osiedli[edytuj | edytuj kod]

Osiedla reprezentują lokalne wspólnoty mieszkańców, gdzie mają tworzyć więzi lokalne obszaru osiedla. Do zadań osiedli należy:

  • prowadzenie działań dotyczących funkcjonowania i rozwoju infrastruktury technicznej, lokalnych dróg, chodników i parkingów, rozwoju oświaty, kultury, sportu, rekreacji;
  • dbanie o mienie miasta, ład przestrzenny, porządek i bezpieczeństwo na swoim obszarze;
  • prowadzenie działań związanych ze stanem środowiska i zieleni miejskiej;
  • podejmowanie działań związanych z usługami świadczonymi przez jednostki organizacyjne miasta[6].

Osiedla Poznania[edytuj | edytuj kod]


Osiedle Jeżyce
Osiedle Ostrów Tumski-Śródka-Zawady-Komandoria
Osiedle Rataje
Osiedle Sołacz
Osiedle Stare Miasto
Nazwa jednostki Liczba mieszkańców (2012) Powierzchnia [km²] Gęstość zaludnienia [os./km²]
Antoninek-Zieliniec-Kobylepole 9884 20,54 481,20
Chartowo 24552 4,49 5468,15
Fabianowo-Kotowo 1718 7,1 241,97
Główna 4044 6,82 592,96
Głuszyna 3857 14,43 267,29
Górczyn 13154 4,33 3037,88
Grunwald Południe 25714 3,83 6713,84
Grunwald Północ 15013 0,76 19753,95
Piątkowo Północ 9961 0,79 12608,86
Jeżyce 24489 1,98 12368,18
Junikowo 8837 5,29 1670,51
Kiekrz 1728 10,25 168,59
Krzesiny-Pokrzywno-Garaszewo 2118 9,99 212,01
Krzyżowniki-Smochowice 7795 10,71 727,82
Kwiatowe 4496 2,31 1946,32
Ławica 6507 13,94 466,79
Morasko-Radojewo 1917 18,03 106,32
Naramowice 15128 7,21 2098,20
Nowe Winogrady Południe 15544 1,14 13635,09
Nowe Winogrady Północ 17427 1,14 15286,84
Nowe Winogrady Wschód 7231 0,47 15385,11
Ogrody 6598 1,95 3383,59
Ostrów Tumski-Śródka-Zawady-Komandoria 6281 3,36 1869,35
Piątkowo 36479 3,84 9499,74
Podolany 7203 5,30 1359,06
Rataje 40328 5,2 7755,38
Sołacz 5555 5,54 1002,71
Stare Miasto 30433 3,91 7783,38
Stare Winogrady 7467 3,48 2145,69
Starołęka-Minikowo-Marlewo 9669 13,48 717,28
Stary Grunwald 3545 0,63 5626,98
Strzeszyn 6935 12,00 577,92
Szczepankowo-Spławie-Krzesinki 6307 18,44 342,03
Świerczewo 14230 3,94 3611,68
Św. Łazarz 36351 3,70 9824,59
Umultowo 4120 6,12 673,20
Warszawskie-Pomet-Maltańskie 6997 5,85 1196,07
Wilda 29205 6,90 4232,61
Winiary 15991 2,17 7369,12
Wola 5372 3,27 1642,81
Zielony Dębiec 13777 4,12 3343,93
Żegrze 18388 3,15 5837,46

Alternatywne podziały miasta[edytuj | edytuj kod]

W użyciu są także alternatywne podziały miasta, bazujące na obecnym oraz dawnym podziale administracyjnym, a także będące od niego niezależne. Dla przykładu Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Poznaniu oraz Urząd Skarbowy Poznań-Nowe Miasto wyznaczają swoje obszary działania korzystając z nazwy dawnej dzielnicy Nowe Miasto[7][8]. Z kolei Sąd Rejonowy Poznań-Nowe Miasto i Wilda w Poznaniu, ma w obszarze właściwości łącznie dwie dawne dzielnice: Nowe Miasto, Wilda[9]. Niektóre instytucje posługują się odmiennymi podziałami miasta. Przykładem jest Komisariat Policji „Północ”, którego nazwa nie odwołuje się do jakiegokolwiek z podziałów administracyjnych miasta[10]. Pomimo tego, że delegatury urzędu miasta zostały zlikwidowane, dane statystyczne delegatur gminy miejskiej Poznań nadal przedstawia Główny Urząd Statystyczny m.in. w Krajowym Rejestrze Urzędowym Podziału Terytorialnego Kraju[11] oraz w rejestrze REGON.

Reforma podziału administracyjnego 2010/2011[edytuj | edytuj kod]

Reforma w roku 2010[edytuj | edytuj kod]

Urząd miasta ocenił, że zbyt duże rozdrobnienie jednostek pomocniczych w Poznaniu na 69 osiedli oraz ich znaczne dysproporcje ludnościowe uniemożliwiają nadanie im tych samych zadań, praw, a w szczególności kompetencji decyzyjnych, w sposób jednakowy, sprawiedliwy i zapewniający racjonalność finansowania osiedli w ramach budżetu miasta. Zadecydowano o reformie funkcjonalnej, która doprowadziła do połączenia się osiedli w większe osiedla, adekwatne do planowanych nowych zadań i większych kompetencji, jakie zostaną przyznane jednostkom pomocniczym – reprezentującym lokalne wspólnoty mieszkańców Poznania. Łączenie osiedli uwzględniało stanowiska rady osiedla oraz konsultacje z mieszkańcami, a także zróżnicowane minimalne kryteria wielkościowe dla osiedli działających w poszczególnych strefach funkcjonalnych Poznania, szanujących charakter zabudowy, gęstość zaludnienia oraz położenie topograficzno-przestrzenne poszczególnych osiedli[12].

16 marca 2010 r. Rada Miasta Poznania przyjęła uchwałę tzw. reformy funkcjonalnej jednostek pomocniczych w Poznaniu. Utworzone 69 jednostek pomocniczych, podzielono na trzy grupy osiedli z uwagi na ich charakter zabudowy i położenie topograficzno-przestrzenne oraz przypisano dla każdej z grup osiedli minimalne progi ludnościowe[13]:

  1. osiedla z zabudową wielorodzinną (osiedla śródmiejskie oraz położone na terenie spółdzielni mieszkaniowych), gdzie minimalny próg ludności na obszarze każdego osiedla winien wynosić 15 tys. zameldowanych mieszkańców;
  2. osiedla z zabudową mieszaną (z występującą w różnych proporcjach zabudową jedno- lub wielorodzinną), gdzie minimalny próg ludności na obszarze każdego osiedla winien wynosić 5 tys. zameldowanych mieszkańców;
  3. osiedla peryferyjne (których jedna z granic stanowi jednocześnie granicę administracyjną Poznania), gdzie minimalny próg ludności na obszarze każdego osiedla winien wynosić 1 tys. zameldowanych mieszkańców.

Następnie sporządzono listę osiedli, które będą podlegać łączeniu. Rady tych osiedli (organy uchwałodawcze) miały przedstawić stanowisko z którym z sąsiednich osiedli zamierzałoby się połączyć, względnie z jaką inną grupą sąsiednich osiedli utworzyć nowe osiedle powstałe z ich połączenia[13]. Następnie 9 lipca i 31 sierpnia 2010 Rada Miasta Poznania w oparciu o uchwałę reformy, stanowisko rad osiedli i konsultacje z mieszkańcami – podjęła uchwały o łączeniu, zmianach granic i nazw osiedli. Wskutek reformy zredukowano liczbę jednostek pomocniczych z 69 do 42 oraz przyłączono do niektórych osiedli tereny wcześniej nie przydzielone.

Mimo kryteriów istnienia osiedli, po dokonanych łączeniach nowo-utworzone Osiedle Stary Grunwald, powstałe z połączenia dwóch osiedli z zabudową mieszaną (Os. Jana Ostroroga i Os. Przybyszewskiego), nadal nie ma 5 tys. mieszkańców. Brak danych o dominującym charakterze zabudowy i położeniu topograficzno-przestrzennym nowo-utworzonych osiedli, które powstały z dwóch różnych grup. Dla przykładu:

  • „Osiedle Jana III Sobieskiego i Marysieńki” powstałe z dużego osiedla z zabudową wielorodzinną i małego osiedla z zabudową mieszaną oraz
  • Osiedle Nowe Winogrady Wschód powstałe z dwóch osiedli z zabudową wielorodzinną i małego osiedla z zabudową mieszaną

nadal nie mają 15 tys. mieszkańców[14].

Informacja o wyborach do Rady Osiedla Piątkowo 20 marca 2011 r.

Reforma w roku 2011[edytuj | edytuj kod]

Drugim elementem reformy jest obowiązujące od 31 marca 2011 wprowadzenie szczegółowych zasad naliczania środków budżetowych na realizację zadań przez osiedla oraz szczegółowych uprawnień do prowadzenia gospodarki finansowej przez osiedla[15]. Przy naliczaniu środków budżetowych na realizację zadań przez osiedla zostanie wprowadzone kryterium powierzchniowe (im większe osiedle tym więcej pieniędzy), a także udział osiedla w uzyskanym przez Poznań podatku od nieruchomości. Kryteria te będą stanowić podstawę do naliczania tzw. środków wolnych, które służyć mają osiedlom na pokrycie kosztów realizacji powierzonych im zadań statutowych i zaspakajanie potrzeb społeczności lokalnej tych osiedli[16].

Nowym rozwiązaniem jest także wprowadzenie kategorii tzw. środków celowych, przypisanych jednostkom organizacyjnym Miasta, na realizację ich zadań, w podziale na osiedla, gdzie organy osiedli będą określać hierarchizację ważności tych zadań i kolejność ich realizacji[16].

Przed reformą[edytuj | edytuj kod]

Podział miasta na osiedla samorządowe do 31 grudnia 2010 r.

Na podstawie ustawy o samorządzie terytorialnym, a także statutu miasta oraz uchwały rady miejskiej miasta Poznania z 1991 r. w sprawie trybu powoływania samorządów pomocniczych[17] powstała możliwość tworzenia jednostek pomocniczych, w związku z czym ustanowiono Osiedle Smochowice (19 listopada 1991[18]). Później, dnia 7 stycznia 1992 roku, utworzono 4 kolejne jednostki: Osiedle Umultowo, Osiedle Stare Winogrady, Osiedle Plewiska, Osiedle Sołacz[19][20][21][22]. W ciągu następnych kilkunastu lat tworzono nowe jednostki, łączono powstałe, zmieniano ich granice i nazwy. Finalnie część obszaru Poznania była podzielona na kilkadziesiąt osiedli, podczas gdy jego reszta nie była przydzielona do żadnego osiedla.

Nazwa jednostki Liczba mieszkańców (2010-01-01)[23] Powierzchnia [km²] Gęstość zaludnienia [os./km²]
28 Czerwca 1956r. 4737 2,95 1605,76
Antoninek Dolny 1283 0,48 2672,92
Antoninek-Zieliniec-Kobylepole 8490 7,74 1096,90
Chartowo 24237 2,48 9772,98
Dębiec 10953 3,98 2752,01
Dębina 2568 0,14 18342,86
Edwardowo 755 1,37 551,09
Fabianowo-Kotowo 1708 7,10 240,56
Główna 3900 6,82 571,85
Głuszyna 3885 14,37 270,35
Górczyn 9259 2,36 3923,31
Górczynek 2984 1,85 1612,97
Jana III Sobieskiego 9186 0,60 15310,00
Jeżyce 24265 1,98 12255,05
Junikowo 8457 3,41 2480,06
Kiekrz 1444 9,08 159,03
Komandoria-Podwale 3680 0,31 11870,97
Komandoria-Pomet 1447 0,80 1808,75
Kopernika-Raszyn 25284 3,47 7286,46
Kosmonautów 6304 0,40 15760,00
Krzesiny-Pokrzywno-Garaszewo 2047 9,99 204,90
Krzyżowniki-Smochowice 7612 10,71 710,74
Ks. Ignacego Skorupki 714 0,12 5950,00
Ks. Jerzego Popiełuszki 9643 0,44 21915,91
Kwiatowe (wcześniej Plewiska) 4489 2,31 1943,29
Lotników Wielkopolskich 677 0,88 769,32
Ławica 5635 6,75 834,81
Maltańskie 759 0,15 5060,00
Marysieńki 673 0,20 3365,00
Morasko 906 9,71 93,31
Naramowice 8883 3,57 2488,24
Ogrody 6796 1,74 3905,75
Jana Ostroroga 1830 0,39 4692,31
Ostrów Tumski-Śródka-Zawady 2382 2,67 892,13
Piątkowo-Zachód 36216 3,84 9431,25
Pod Lipami 4649 0,31 14996,77
Podolany 6856 5,30 1293,58
Powstań Śląskich 536 0,24 2233,33
Powstańców Warszawy 2695 0,14 19250,00
Poznań-Świerczewo 13500 3,70 3648,65
Przyjaźni 10735 0,84 12779,76
Radojewo 813 8,31 97,83
Rataje nad Wartą 9452 1,58 5982,28
Rataje Południowe 12540 0,90 13933,33
Rybaki-Piaski 7474 0,60 12456,67
Sołacz 5010 5,56 901,08
Stanisława Przybyszewskiego 1780 0,24 7416,67
Stare Winogrady 7086 2,81 2521,71
Starołęka Mała 2964 3,59 825,63
Starołęka-Minikowo-Marlewo 6458 9,48 681,22
Starówka 8992 0,89 10103,37
Strzeszyn 5479 12,11 452,44
Szczepankowo-Spławie-Krzesinki 6110 15,92 383,79
Śródmieście 7219 1,56 4627,56
Św. Łazarz 29190 2,28 12802,63
Święty Marcin 6228 0,85 7327,06
Świt 2569 0,33 7784,85
Targowe 7297 1,39 5249,64
Umultowo 3987 6,12 651,47
Warszawskie 4520 2,08 2173,08
Wichrowe Wzgórze 9843 0,58 16970,69
Wilczy Młyn 1210 0,21 5761,90
Wilda 24443 3,95 6188,10
Winiary 12221 2,03 6020,20
Wola 4672 2,39 1954,81
Zagroda 477 0,06 7950,00
Zielone Rataje 12028 0,82 14668,29
Zwycięstwa 7803 0,56 13933,93
Żegrze 18549 3,15 5888,57

Podział administracyjny miasta na przestrzeni lat[edytuj | edytuj kod]

Przed 1954 rokiem[edytuj | edytuj kod]

Pierwszy powojenny podział wprowadzono prawdopodobnie około 1948 roku – miasto podzielono na 11 nienazwanych okręgów, wewnątrz których utworzono 36 dzielnic oraz obwody znajdujące się w większości dzielnic[24][25]. Został on zniesiony około 1951 roku[26].

Okręg Dzielnica Obwody
I 1 – ŚW. MARCIN
2 – ŚW. WOJCIECH
3 – STARE MIASTO
4 – PIASKI
II 5 – GRÓD
6 – MIŁOSTOWO
7 – MALTA
8 – ANTONIN
III 9 – WILDA
10 – DĘBIEC
  • 10a – Malinów
  • 10b – Dębinek
11 – ŚWIERCZEWO brak obwodów
IV 12 – GÓRCZYNEK
13 – GÓRCZYN
  • 13a – Poświątne
  • 13b – Sądkowo
  • 13c – Pęcław
  • 13d – Zatorze
14 – GRUNWALD
  • 14a – Palaczewo
  • 14b – Pogodno
  • 14c – Gospoda
15 – ŚW. ŁAZARZ
V 16 – JEŻYCE
  • 16a – Seganka
  • 16b – Twardowo
  • 16c – Zwierzyniec
  • 16d – Staszyców
  • 16e – Koszary
17 – BUKOWO
18 – WYŻYNY
  • 18a – Ogrody
  • 18b – Radiostacja
  • 18c – Strzelnica
19 – WOLA
VI 20 – GOLĘCIN brak obwodów
21 – PODOLANY brak obwodów
22 – SOŁACZ
23 – WINIARY
  • 23a – Sokołów
  • 23b – Dunin
24 – WINOGRADY
25 – NARAMOWICE brak obwodów
VII 26 – RATAJE
27 – OLSZAK
28 – ŻEGRZE brak obwodów
VIII 29 – ORŁOWO
30 – ŁANOWO
IX 31 – STAROŁĘKA
X 32 – GLINKI
33 – JUNIKOWO brak obwodów
34 – ŁAWICA
XI 35 – WYRAJ
36 – STRZESZYN brak obwodów

1954–1976[edytuj | edytuj kod]

W 1954 roku Prezydium Rządu dokonało podziału Poznania na 5 dzielnic: Stare Miasto, Nowe Miasto, Wilda, Grunwald, Jeżyce[27]. Ustawa z 28 maja 1975 o dwustopniowym podziale administracyjnym państwa oraz o zmianie Ustawy o radach narodowych zniosła podział miasta na dzielnice[28]. Dzielnice zostały formalnie uchylone w 1976 r.[29]

Lata 80.[edytuj | edytuj kod]

Podział Poznania na dzielnice w latach 1987–1990 (po zmianach granic miasta)

W 1984 roku podział na 5 dzielnic ponowiła Rada Ministrów w granicach wyznaczonych przez Wojewódzką Radę Narodową w Poznaniu[30][31]. Dzielnice zwiększały swoją powierzchnię na skutek przyłączania do miasta okolicznych wsi np. w 1987 r. Kiekrz do dzielnicy Jeżyce.

Dzielnica Liczba mieszkańców (2009 r.)[32] Powierzchnia (1990 r.) % powierzchni miasta
Grunwald 118 415 36,2 km² 13,8%
Jeżyce 79 981 57,9 km² 22,2%
Nowe Miasto 140 853 105,1 km² 40,2%
Stare Miasto 153 880 47,1 km² 18,0%
Wilda 61 092 15,0 km² 5,8%

Po 1990 r.[edytuj | edytuj kod]

W 1990 ustawodawca podtrzymał utrzymał dotychczasowy podział na dzielnice w Poznaniu z jednoczesnym przekazaniem tamtejszej radzie miejskiej kompetencji do jego ewentualnej zmiany.[33] Nie można wskazać konkretnego aktu prawa miejscowego wprost znoszącego podział miasta Poznania na dzielnice. Faktycznie nastąpiło to poprzez przyjęcie przez Radę Miejską Poznania 29 czerwca 1991 r. Statutu Miasta Poznania podczas XXXIII sesji. W Statucie wskazano, że „wspólnotą samorządową mieszkańców części Poznania jest samorząd osiedlowy”.[34] Po 1990 roku dzielnice zostały zlikwidowane, jednak Urząd Miasta Poznania przydzielił ich dawne obszary do swoich pięciu delegatur, w których znajdowało się część wydziałów urzędu. Granice dawnych dzielnic zostały wykorzystane w celu organizacji pracy urzędu miasta. Biura delegatur prowadziły także obsługę administracyjną osiedli samorządowych[35].

W 1997 r. utworzono jednostkę pomocniczą Osiedle Winiary, którego obszar znajdował się w zakresie działania delegatur UM Poznań-Jeżyce i UM Poznań-Stare Miasto. Teren osiedla należący do obszaru działania delegatury Poznań-Jeżyce zamieszkiwało ponad 1400 osób, natomiast należący do delegatury Poznań-Stare Miasto ponad 720 osób. Obsługę administracyjną organów osiedla z uwagi na liczbę mieszkańców i obszar sprawowała delegatura UM Poznań-Jeżyce[36].

Po 2000 r. delegatury urzędu miasta zostały zlikwidowane, jednakże dane statystyczne delegatur gminy miejskiej Poznań nadal przedstawia także Główny Urząd Statystyczny m.in. w Krajowym Rejestrze Urzędowym Podziału Terytorialnego Kraju[37] oraz w rejestrze REGON.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Jednostki pomocnicze Miasta Poznania - bip.poznan.pl [online], poznan.pl [dostęp 2024-04-25] (pol.).
  2. Uchwała Nr X/50/IV/2003 Rady Miasta Poznania z dnia 18 lutego 2003 r. ws. uchwalenia Statutu Miasta Poznania. bip.city.poznan.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-10-22)]. (Dz. Urz. Woj. Wlkp. z 2003 r. Nr 54, poz. 1014, zmiana 2004 r. Nr 187, poz. 4329).
  3. Uchwała Nr XV/147/III/99 Rady Miasta Poznania z dnia 22 czerwca 1999 r.
  4. Wydział Wspierania Jednostek Pomocniczych Miasta (WJPM). [w:] Biuletyn Informacji Publicznej [on-line]. Urząd Miasta Poznania. [dostęp 2010-02-21]. (pol.).
  5. (§ 43. Statutu Miasta Poznania) Uchwała Nr LXXX/1202/V/2010 Rady Miasta Poznania z dnia 9 listopada 2010 r.
  6. Art. 8. (Statutu Osiedla Żegrze) Uchwała Nr LXXVI/1139/V/2010 Rady Miasta Poznania z dnia 31 sierpnia 2010 r. (Dz. Urz. Woj. Wielkopolskiego z 2010 r., Nr 240, poz. 4484).
  7. ZUS II Oddział w Poznaniu. Zakład Ubezpieczeń Społecznych. [dostęp 2017-11-16].
  8. Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 19 listopada 2003 r. (Dz.U. z 2003 r. nr 209, poz. 2027, s. 14431).
  9. Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 sierpnia 2007 r. (Dz.U. z 2007 r. nr 163, poz. 1161).
  10. Szkoła Policji w Pile, Dane teleadresowe [online], Komenda Miejska Policji w Poznaniu [dostęp 2022-04-16] (pol.).
  11. Główny Urząd Statystyczny [online], eteryt.stat.gov.pl [dostęp 2022-04-16].
  12. Uzasadnienie do Uchwały Nr LXIX/941/V/2010 Rady Miasta Poznania z dnia 16 marca 2010 r.
  13. a b Uchwała Nr LXIX/941/V/2010 Rady Miasta Poznania z dnia 16 marca 2010 r.
  14. (Załącznik nr 2) Uchwała Nr LXIX/941/V/2010 Rady Miasta Poznania z dnia 16 marca 2010 r.
  15. Uchwała Nr LXXIX/1182/V/2010 Rady Miasta Poznania z dnia 12 października 2010 r.
  16. a b Uzasadnienie do Uchwały Nr LXXIX/1182/V/2010 Rady Miasta Poznania z dnia 12 października 2010 r.
  17. Uchwała Nr XXXV/184/91 Rady Miejskiej Poznania z dnia 23 lipca 1991 r. w sprawie trybu powoływania samorządów pomocniczych.
  18. Uchwała Nr XLIII/224/91 Rady Miejskiej Poznania z dnia 19 listopada 1991 r. w sprawie powołania Osiedla Smochowice.
  19. Uchwała Nr XLVI/238/92 Rady Miejskiej Poznania z dnia 7 stycznia 1992 r. w sprawie powołania Osiedla Umultowo.
  20. Uchwała Nr XLVI/239/92 Rady Miejskiej Poznania z dnia 7 stycznia 1992 r. w sprawie powołania Osiedla Stare Winogrady.
  21. Uchwała Nr XLVI/240/92 Rady Miejskiej Poznania z dnia 7 stycznia 1992 r. w sprawie powołania Osiedla Plewiska.
  22. Uchwała Nr XLVI/241/92 Rady Miejskiej Poznania z dnia 7 stycznia 1992 r. w sprawie powołania Osiedla Sołacz.
  23. Dane na dzień 1 stycznia 2010 r., na podstawie danych z Urzędu Miasta Poznania (link).
  24. Wydział Pomiarów Zarządu Miejskiego w Poznaniu, Plan stoł. miasta Poznania, 1948.
  25. Wydział Pomiarów Zarządu Miejskiego w Poznaniu: Plan stoł. miasta Poznania.. Poznańska Wiki, 1948. [dostęp 2019-03-22]. .
  26. Wydział Geodezyjny Prezydium M.R.N. w Poznaniu, Plan stoł. miasta Poznania, 1951.
  27. Uchwała nr 666 Prezydium Rządu z dnia 7 października 1954 r. w sprawie podziału na dzielnice miasta Poznania (M.P. z 1954 r. nr 111, poz. 1547).
  28. Status władz Poznania w latach 1975–1984 w: Kronika Miasta Poznania 2/1985 s. 7–8; on-line: [1].
  29. Uchwała nr 211 Rady Ministrów z dnia 14 października 1976 r. w sprawie utraty mocy obowiązującej niektórych aktów prawnych ogłoszonych w Monitorze Polskim. (M.P. z 1976 r. nr 40, poz. 179).
  30. Uchwała nr 53 Rady Ministrów z dnia 30 marca 1984 r. w sprawie podziału miasta Poznania na dzielnice (M.P. z 1984 r. nr 10, poz. 68).
  31. Uchwała Nr XXIII/131/84 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Poznaniu z dnia 23 lutego 1984 r. ws. podziału miasta Poznania na dzielnice.
  32. Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym (Stan w dniu 31 XII 2009 r.), Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 11 czerwca 2010, ISSN 1734-6118.
  33. art. 32 ust. 2. ustawy z dnia 10 maja 1990 r. Przepisy wprowadzające ustawę o samorządzie terytorialnym i ustawę o pracownikach samorządowych (Dz. U. z 1990 r. Nr 32, poz. 191)https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU19900320191/O/D19900191.pdf
  34. Statut Miasta Poznania (uchwała nr XXXIII/178/91 Rady Miejskiej Poznania)(par. 39 ust. 1)
  35. (§ 23. pkt 26.) Regulamin organizacyjny Urzędu Miasta Poznania (Załącznik do Uchwały Nr XXXIV/405/III/2000 Rady Miasta Poznania z dnia 28 kwietnia 2000 r.).
  36. Uzasadnienie do Uchwały Nr LXV/478/II/97 Rady Miasta Poznania z dnia 16 grudnia 1997 r. w sprawie utworzenia Osiedla Winiary w Poznaniu.
  37. Przeglądanie Rejestr TERYT. [w:] Krajowy Rejestr Urzędowy Podziału Terytorialnego Kraju [on-line]. Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2017-11-16].

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]