Szpital miejski przy ul. Szkolnej w Poznaniu
52°24′24″N 16°55′51″E/52,406667 16,930833 Budynek (widoczna część zbudowana w latach 1878–1881) dawnego szpitala miejskiego w 2017 roku (w kilku miejscach widoczne odkryte fragmenty oryginalnej elewacji z czerwonej nieotynkowanej cegły, tzw. Ziegelrohbau)[1] | |
| Państwo | |
|---|---|
| Adres |
ul. Szkolna 8-12, Poznań |
Położenie na mapie Poznania  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego  | |
| 52°24′24″N 16°55′51″E/52,406667 16,930833
| |
Szpital miejski przy ul. Szkolnej w Poznaniu – zabudowania zlikwidowanego (ostatni oddział w 2017 roku[2]) szpitala miejskiego przy ul. Szkolnej na obszarze ograniczonym ulicami Szkolną, Kozią i Podgórną, usytuowane częściowo na obszarze Starego Miasta w Poznaniu i częściowo Centrum Poznania. Przed zakończeniem funkcjonowania Wielospecjalistyczny Szpital Miejski im. Józefa Strusia z Zakładem Opiekuńczo Leczniczym[3].
Historia[edytuj | edytuj kod]
W 1854 roku dokonano adaptacji do celów szpitalnych skrzydła budynku klasztornego zakonu Karmelitanek przy ul. Szkolnej (pierwotnie ul. Psiej) stojącego od strony podwórza, pochodzącego z lat 70. XVII wieku[4], rozbudowując go o trzy nowe kondygnacje. Rozbudowę szpitala rozpoczęto na przełomie lat 70. i 80. XIX wieku poddając rozbiórce część kościoła i oficyn klasztornych. Budowę nowego gmachu szpitala ulokowanego od strony ul. Szkolnej wg projektu stworzonego w latach 1874–1875 przez miejskiego radcę budowlanego Cäsara Stenzla rozpoczęto w 1878 roku pod nadzorem miejskiego architekta Heinricha Grüdera. Ukończenie budowy budynku mieszczącego 30 sal chorych z 195 łóżkami nastąpiło w 1881 roku. Następna rozbudowa miała miejsce w latach 1898–1902. Dobudowano kolejną część gmachu szpitala wzdłuż nowo wytyczonej ulicy Szkolnej, przedłużonej poza obręb zlikwidowanych pozostałości murów miejskich. Prace prowadzono na podstawie projektu z 1893 roku wykonanego przez Heinricha Grüdera, zyskując miejsce na umieszczenie następnych 40 łóżek dla chorych. Równocześnie rozbudowano starszą część budynku nadbudowując ją ceglanymi szczytami[5][3].
Na początku XX wieku wykupiono (pochodzącą z 1861 roku) willę rodziny Cegielskich z otaczającym ją ogrodem, znajdującą się na terenie przyszpitalnym, adaptując ją na oddział chorób zakaźnych, a ogród przekształcając w park przyszpitalny[5][3]. Przed wybuchem I wojny światowej szpital miał do dyspozycji ponad 600 łóżek na oddziałach: chirurgicznym, wewnętrznym, skórno-wenerycznym, chorób dziecięcych i dla umysłowo chorych. W końcu lat 30. XX wieku szpital miejski posiadał 748 łóżek dla pacjentów[3].
W czasie okupacji szpital przejął w użytkowanie kamienicę przy ul. Podgórnej 11 (z 1883 roku), a także kamienicę pod nr 13 przy tej samej ulicy, wybudowaną w 1905 roku dla Roberta Bandmanna. Dla celów szpitalnych wykorzystano także kamienice wybudowane w latach 1884–1885 do rodziny Steinkenów przy ul. Podgórnej pod nr 7 (przejęcie przez szpital w 1911 roku) i nr 9 (przejęta na potrzeby szpitala po II wojnie światowej)[5].
W wyniku działań wojennych na początku 1945 roku zabudowania szpitalne zostały zniszczone w 65%. W 1945 roku uruchomiono oddział dermatologiczny. W 1949 roku rozpoczął działalność oddział chirurgii torakalnej, uruchomiony w willi Hipolita Cegielskiego. Następnie powstały oddziały urologiczny i neurologiczno-psychiatryczny. W 1951 roku powstał oddział oczny, a w latach 60. XX wieku utworzono oddziały: rehabilitacji i obserwacji, dermatologii dziecięcej, kardiologiczny i reumatologiczny. Przed likwidacją szpital miejski posiadał 11 oddziałów szpitalnych[3].
Na terenie poszpitalnym i zabudowaniach dawnego szpitala ma powstać kompleks tzw. centrum senioralnego[6][2]. Planowane jest odrestaurowanie dawnego skrzydła klasztoru, willi Hipolita Cegielskiego oraz pozostałości tzw. Baszty Armatniej[6].
Baszta Armatnia[edytuj | edytuj kod]
Na dziedzińcu szpitalnym znajdują się pozostałości bastionu obronnego przedpola Bramy Wrocławskiej[5], nazywanego Basztą Armatnią[7]. Baszta została rozebrana przez Niemców w 1940 roku[8].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Wydawnictwo Miejskie, Kronika Miasta Poznania – SZPITALE, 2007/4, Poznańskie szpitale w latach 1890–1918, Jan Skuratowicz, s. 47, ISSN 0137-3552.
- ↑ a b Co dalej z budową centrum senioralnego? "Harmonogram inwestycji ulegnie zmianie" [online], Czas na Poznań!, 7 sierpnia 2020 [dostęp 2020-11-22] (pol.).
- ↑ a b c d e Wielospecjalistyczny Szpital Miejski im. Józefa Strusia z ZOL SPZOZ - Historia Szpitala [online] [dostęp 2020-11-21] (pol.).
- ↑ Karmelitanki Bose w Poznaniu - Historia i misja [online], www.karmelitankipoznan.pl [dostęp 2020-11-28].
- ↑ a b c d Wydawnictwo Miejskie, Kronika Miasta Poznania – SZPITALE, 2007/4, Zespół zabudowań szpitala miejskiego przy ul. Szkolnej, Zenon Pałat, s. 61-75, ISSN 0137-3552
- ↑ a b Redakcja, Poznań: Dawny szpital zmieni się w centrum senioralne [WIZUALIZACJE] [online], Poznań Nasze Miasto, 20 marca 2019 [dostęp 2020-11-22] (pol.).
- ↑ Baszta Armatnia - czy będzie pokazana poznaniakom? [online], Rada Osiedla Stare Miasto - Poznań, 20 października 2019 [dostęp 2020-11-21] (pol.).
- ↑ Kronika Miasta Poznania 1996 R.64 Nr1; Mury miejskie - Wielkopolska Biblioteka Cyfrowa [online], www.wbc.poznan.pl [dostęp 2020-11-28] (pol.). s. 256
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Wydawnictwo Miejskie, Kronika Miasta Poznania – SZPITALE, 2007/4, Zespół zabudowań szpitala miejskiego przy ul. Szkolnej, Zenon Pałat, s. 61-75, ISSN 0137-3552.