73 Pułk Artylerii Haubic

73 Pułk Artylerii Haubic
	Historia
Państwo	Polska
Sformowanie	1945
Rozformowanie	1953
	Tradycje
Rodowód	2 Brygada Artylerii Haubic
Kontynuacja	25 Brygada Artylerii Haubic
	Organizacja
Numer	JW 1692
Dyslokacja	Włocławek, Toruń, Grudziądz
Rodzaj sił zbrojnych	Wojska lądowe
Rodzaj wojsk	Artyleria
Podległość	13 Brygada Artylerii Ciężkiej

73 Pułk Artylerii Haubic (73 pah) – oddział artylerii ludowego Wojska Polskiego.

Forowanie i zmiany organizacyjne[edytuj | edytuj kod]

Pułk został sformowany w 1945 roku, w składzie 13 Brygady Artylerii Ciężkiej, według etatu Nr 4/6 pułku artylerii haubic Brygady Artylerii Ciężkiej Rezerwy Naczelnego Dowództwa. Jednostka została utworzona na bazie rozformowanej 2 Brygady Artylerii Haubic.

W styczniu 1946 pułk został przeniesiony z Włocławka do garnizonu Toruń^[4].

W lutym 1946 roku pułk został przeformowany na etat Nr 4/19. Liczba dywizjonów została zmniejszona do dwóch, a haubic do dwudziestu czterech. W marcu 1947 roku pułk został przeformowany na etat Nr 4/29. Liczba baterii została zmniejszona do pięciu, a haubic do dwudziestu. Latem 1950 roku pułk został przeformowany na etat Nr 4/52. Liczba baterii pozostała niezmieniona. Utworzono natomiast szkołę podoficerską, co zwiększyło liczbę haubic do dwudziestu dwóch.

W grudniu 1948 pułk został przeniesiony z Torunia do garnizonu Grudziądz^[5].

Wiosną 1951 roku na bazie pułku została sformowana 17 Brygada Artylerii Haubic, a on sam przeformowany na etat Nr 4/62. W nowej strukturze organizacyjnej występowały trzy dywizjony a. trzy baterie oraz dywizjon szkolny. Liczba haubic w pułku została zwiększona do czterdziestu. W grudniu 1952 roku pułk został przeformowany na etat Nr 4/85 i skadrowany. Liczba haubic została zmniejszona do dwudziestu ośmiu.

Jesienią 1953 roku pułk został rozformowany. Na jego bazie została utworzona 25 Brygada Artylerii Haubic.

Struktura organizacyjna[edytuj | edytuj kod]

Etat nr 4/62 pułku artylerii haubic z 12 marca 1951^[6]

Dowództwo 73 pułku artylerii haubic
trzy dywizjony artylerii haubic a. trzy baterie artylerii
bateria sztabowa
- plutony: rozpoznawczy, łączności, topograficzny
kwatermistrzostwo

Stan etatowy liczył 804 żołnierzy. Na uzbrojeniu znajdowało się trzydzieści sześć 122 mm haubic wz. 1938 (M-30).

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Rozkaz organizacyjny Naczelnego Dowódcy WP nr 053/Org. z 30.03.1946 roku
↑ Spis zespołów archiwalnych Archiwum Wojskowego w Toruniu
↑ ^a ^b Kajetanowicz 2005 ↓, s. 428.
↑ Jarno 2014 ↓, s. 269-270.
↑ Jarno 2014 ↓, s. 276.
↑ Kajetanowicz 2005 ↓, s. 212-213.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Witold Jarno. Samodzielne jednostki artylerii Wojska Polskiego w latach 1945-1949 – organizacja, dyslokacja i wyposażenie. „Piotrkowskie Zeszyty Historyczne”. 15, 2014. Piotrków Trybunalski: Filia Instytutu Historii Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach. ISSN 2081-2663.
Jerzy Kajetanowicz: Polskie wojska lądowe 1945–1960. Skład bojowy, struktury organizacyjne i uzbrojenie. Toruń; Łysomice: Europejskie Centrum Edukacyjne, 2005. ISBN 83-88089-67-6.

[1] Rozkaz organizacyjny Naczelnego Dowódcy WP nr 053/Org. z 30.03.1946 roku

[2] Spis zespołów archiwalnych Archiwum Wojskowego w Toruniu

[CITEREFKajetanowicz2005428-3] Kajetanowicz 2005 ↓, s. 428.

[CITEREFJarno2014269-270-4] Jarno 2014 ↓, s. 269-270.

[CITEREFJarno2014276-5] Jarno 2014 ↓, s. 276.

[CITEREFKajetanowicz2005212-213-6] Kajetanowicz 2005 ↓, s. 212-213.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

Dywizje artylerii	2 DA 5 DA 5 DAA 6 DAP 8 DAP 10 DAA
Brygady artylerii	1 BAC 1 SBM 2 BAH 3 BAH 4 BAPpanc 5 BAC 6 BAL 6 BAP (6 BAA) 7 BAH 8 BAC 9 BAPpanc 10 BAC 11 BAPpanc 12 BAC 13 BAC 14 BAC (14 BAA) 14 BAPpanc 15 BAC 16 BAA 17 BAH 18 BROT 19 BAH 20 BROT (2 BROT) 21 BAC (21 BAA) 22 BAPpanc 23 BAPpanc 24 BMC 25 BAH 26 BAH 27 BM 28 BAPpanc 29 BAH 30 BAHC 31 BAA 32 BROT 33 BAC (33 BAA) 34 BAHC 35 BAA 36 BROT (3 BROT)
Pułki moździerzy	1 pm 2 pm 3 pm 5 pm 6 szkol. pm 8 pm 10 pm 11 pm 12 pm 14 pm 15 pm 17 pm 18 pm 19 pm 21 pm 23 pm
Pułki artylerii lekkiej	1 pal 2 pal 3 pal 5 pal 6 pal 22 pal 23 pal 33 pal 34 pal 35 pal 36 pal 37 pal 38 pal 39 pal 40 pal 41 pal 42 pal 43 pal 45 pal 48 pal 54 pal 55 pal 114 pal 117 pal 119 pal 121 pal 122 pal 132 pal 134 pal 138 pal
Pułki artylerii ciężkiej	67 pac 71 pac 80 pac 82 pac 85 pac 112 pac 118 pac 120 pac 135 pac 139 pac 148 pac 159 pac
Pułki artylerii przeciwpancernej	4 pappanc 19 pappanc 14 pappanc 20 pappanc 29 pappanc 30 pappanc 31 pappanc 53 pappanc 56 pappanc 58 pappanc 63 pappanc 72 pappanc 78 pappanc 91 pappanc 92 pappanc 101 pappanc 105 pappanc 106 pappanc 110 pappanc 144 pappanc 156 pappanc
Pułki artylerii haubic	7 pah 8 pah 9 pah 10 pah 11 pah 12 pah 33 pah 34 pah 39 pah 41 pah 44 pah 47 pah 50 pah 68 pah 70 pah 73 pah 74 pah 87 pah 90 pah 103 pah 105 pah 108 pah 109 pah 113 pah 114 pah 116 pah 123 pah 127 pah 131 pah 140 pah
Pułki artylerii	1 pa 2 pa 3 pa 4 pa 5 pa 9 pa 16 pa 21 zpa 22 pa 33 pa 36 pa 37 pa 39 pa 40 pa 41 pa 59 zpa 76 mpa 113 pa
Polowe Techniczne Bazy Rakietowe	11 PTBR 15 PTBR 18 PTBR 21 PTBR
Dywizjony rakiet taktycznych	1 drt 10 drt 18 drt 19 drt 2 drt 22 drt 24 drt 4 drt 41 drt 42 drt 44 drt 5 drt 7 drt 8 drt
Dywizjony dowozu rakiet	25 ddr 28 ddr
Dywizjony artylerii BROT	27 da 28 da 16 da 17 da 9 da 13 da 3 da 6 da

Rodowód	Związek Patriotów Polskich PSZ w ZSRR (1943–1944) Armia Ludowa
Instytucje centralne	Naczelne Dowództwo (1944) Sztab Główny ND Główny Sztab Formowania Szefostwo Mobilizacji i Uzupełnień Główny Zarząd Polityczno-Wychowawczy Główne Kwatermistrzostwo
Formacje	1 AWP 2 AWP piechota na froncie wsch. broń pancerna na froncie wsch. artyleria na froncie wsch. Wojska Ochrony Pogranicza Wojskowa Służba Wewnętrzna
Struktura organizacyjna	OdB 1 Korpusu PSZ w ZSRR OdB WP w 1949 OdB WP w okresie stalinizmu OdB WP na przełomie lat 50/60 XX w. WP w latach 80.
Działania wojsk	bitwa pod Lenino przyczółki pod Dęblinem i Puławami przyczółek warecko-magnuszewski przyczółki warszawskie Praga Warszawa przełamanie Wału Pomorskiego operacja pomorska bitwa o Kołobrzeg forsowanie Nysy operacja łużycka forsowanie Odry operacja berlińska GO Rzeszów akcja „Wisła” GO Wisła Poznański Czerwiec Operacja „Dunaj” Grudzień 1970 wzgórza Golan stan wojenny w Polsce
Stalinizm w wojsku	Główny Zarząd Informacji obława augustowska walka z partyzantką niepodległościową i antykomunistyczną proces Tatar-Utnik-Nowicki proces generałów Uroczysko Baran Wojskowy Korpus Górniczy Kwatera na Łączce
Szkolnictwo wojskowe	ASG WAP WAT WAM WSOWOP WSOWZ SOR TOSWLot COS WSW