1 Grupa Lotnicza
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie |
1929 |
| Rozformowanie |
1939 |
| Tradycje | |
| Rodowód |
1 Grupa Aeronautyczna |
| Dowódcy | |
| Pierwszy | |
| Organizacja | |
| Dyslokacja | |
| Rodzaj sił zbrojnych | |
| Rodzaj wojsk | |
| Podległość | |
1 Grupa Lotnicza – związek organizacyjny lotnictwa Wojska Polskiego.
Historia grupy[edytuj | edytuj kod]
Wiosną 1929 roku, w celu usprawnienia dowodzenia jednostkami, została utworzona 1 Grupa Aeronautyczna[1]. Podstawą utworzenia grupy był rozkaz ministra spraw wojskowych B. Og. Org. L. 10717/1928 o wprowadzeniu w życie nowej organizacji Aeronautyki na stopie pokojowej oraz zarządzenie szefa Departamentu Aer. L. 701/tjn. z 6 lutego 1929 roku „Zestawienie składów osobowych i etatów aeronautyki na stopie pokojowej”[2]. Dowódca grupy i szef sztabu zostali wyznaczeni na stanowiska 27 kwietnia 1929 roku[a]
Dowódcy grupy z siedzibą w Warszawie podporządkowano 1 pułk lotniczy w Warszawie oraz 5 pułk lotniczy w Lidzie i 2 batalion balonowy w Jabłonnie (od 25 stycznia 1934 roku – garnizon Legionowo[4])[1][5].
22 sierpnia tego roku minister spraw wojskowych zaszeregował stanowiska oficerskie, „objęte nową organizacją Aeronautyki (P. S. 10–800) do poszczególnych kategorii dodatku służbowego”: dowódca grupy aeronautycznej (do kat. V), I oficer sztabu grupy aeronautycznej (do kat. VIB) oraz oficer sztabu grupy aeronautycznej (do kat. VIIB)[6].
12 września 1929 roku zostały określone zadania dowódcy grupy, które obejmowały nadzór nad doskonaleniem personelu latającego pułków według wytycznych szefa Departamentu Aeronautyki MSWojsk. oraz samodzielne organizowanie ćwiczeń broni połączonych z udziałem lotnictwa, ćwiczeń o charakterze wybitnie lotniczym, gier wojennych, ćwiczeń aplikacyjnych, ćwiczeń OPL oraz wszelkiego rodzaju zawodów lotniczych i zawodów z zakresu przysposobienia wojskowego[1].
W 1931 roku, w związku z likwidacją 2 Grupy Aeronautycznej, w skład 1 Grupy Aeronautycznej został włączony 4 pułk lotniczy i 1 batalion balonowy z Torunia[7][8].
Z dniem 1 września 1931 roku minister spraw wojskowych zmniejszył skład osobowy dowództwa grupy likwidując stanowiska II i III oficera sztabu oraz stanowiska trzech urzędników III kategorii[9]. Z dniem 15 listopada 1932 roku minister spraw wojskowych dokonał kolejnej zmiany etatu dowództwa grupy aeronautycznej P. S. 10–800 z 8 grudnia 1928 roku polegającej na zastąpieniu podoficerów zawodowych kancelistów urzędnikami cywilnymi III kategorii. Jednocześnie minister zezwolił na pozostawienie podoficerów zawodowych na stanowiskach do 31 marca następnego roku[10].
Z dniem 1 stycznia 1936 roku, w ramach reorganizacji lotnictwa spowodowanej potrzebami przygotowań do zadań obrony kraju, dokonano zmian w składzie grup aeronautycznych. W skład grupy został włączony 6 pułk lotniczy, natomiast 4 pułk lotniczy i 1 batalion balonowy został podporządkowany dowódcy 3 Grupy Lotniczej w Krakowie. W ten sposób 1 Grupa objęła wszystkie formacje liniowe rozlokowane we wschodniej części kraju. W tym samym roku 1 Grupa Aeronautyczna została przemianowana na 1 Grupę Lotniczą[11][12].
Zgodnie z planem mobilizacyjnym „W” dowództwo 1 Grupy Lotniczej w razie zarządzenia mobilizacji było likwidowane. Pierwszego dnia mobilizacji powszechnej podoficerowie zawodowi i nadterminowi, wchodzący w skład personelu kancelaryjnego, mieli być odesłani do dyspozycji komendanta Wyższej Szkoły Wojennej, natomiast szeregowi zasadniczej służby wojskowej do 1 pułku lotniczego. Personel cywilny (stały i kontraktowy) miał być przekazy do dyspozycji dowódcy Okręgu Korpusu Nr I[13].
| Organizacja grupy lotniczej | ||
|---|---|---|
| w latach 1929-1931 | w latach 1931-1936 | w latach 1936-1939 |
| Dowództwo 1 Grupy Aeronautycznej | Dowództwo 1 Grupy Aeronautycznej | Dowództwo 1 Grupy Lotniczej |
| 1 pułk lotniczy | 1 pułk lotniczy | 1 pułk lotniczy |
| 5 pułk lotniczy | 5 pułk lotniczy | 5 pułk lotniczy |
| 4 pułk lotniczy | 6 pułk lotniczy | |
| 2 batalion balonowy | 2 batalion balonowy | 2 batalion balonowy |
| 1 batalion balonowy | ||
| Obsada personalna dowództwa grupy | |||
|---|---|---|---|
| Dowódcy grupy | I oficerowie sztabu | ||
| płk obs. inż. Janusz de Beaurain | IV 1929 – XI 1935 | kpt. / mjr dypl. obs. Felicjan Sterba | IV 1929 – 1 XII 1934[14] |
| płk dypl. obs. Stanisław Ujejski | XI 1935 – XII 1937 | mjr pil. Stanisław Nazarkiewicz | od XII 1934[14] |
| płk dypl. obs. Władysław Eugeniusz Heller | VIII 1938 – VIII 1939 | mjr dypl. mgr Olgierd Tuskiewicz | od X 1935 |
| mjr obs. Edward Młynarski | do VIII 1939 | ||
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ W Dzienniku Personalnym MSWojsk. użyto nazw: dowódca i szef sztabu 1 Grupy Lotniczej[3], natomiast minister spraw wojskowych dopiero 29 kwietnia 1929 roku zmienił nazwę Departamentu Lotnictwa MSWojsk. na Departament Aeronautyki Ministerstwa Spraw Wojskowych (Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 14 z 29 kwietnia 1929 roku, poz. 142).
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Bartel i in. 1978 ↓, s. 123.
- ↑ Kozłowski 1964 ↓, s. 227.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 27 kwietnia 1929 roku, s. 117, 123.
- ↑ Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 1 z 25 stycznia 1934 roku, poz. 1.
- ↑ Kozłowski 1964 ↓, s. 227-228.
- ↑ Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 28 z 22 sierpnia 1929 roku, poz. 282.
- ↑ Bartel i in. 1978 ↓, s. 125.
- ↑ Kozłowski 1964 ↓, s. 228.
- ↑ Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 22 z 28 lipca 1931 roku, poz. 269.
- ↑ Dz.Rozk. MSWojsk. Nr 22 z 7 grudnia 1932 roku, poz. 292.
- ↑ Bartel i in. 1978 ↓, s. 126-127.
- ↑ Kozłowski 1964 ↓, s. 229.
- ↑ Rybka i Stepan 2010 ↓, s. 856.
- ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 22 grudnia 1934 roku, s. 265.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2018-03-22].
- Ryszard Bartel, Jan Chojnacki, Tadeusz Królikiewicz, Adam Kurowski: Z historii polskiego lotnictwa wojskowego 1918-1939. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1978.
- Eugeniusz Kozłowski: Wojsko Polskie 1936-1939. Próby modernizacji i rozbudowy. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1964.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Najlepsza broń. Plan mobilizacyjny „W” i jego ewolucja. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Adiutor”, 2010. ISBN 978-83-86100-83-5.